เครื่องเลเซอร์ ทางกายภาพบำบัด
อาการปวดกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น กระดูกและข้อ หลายครั้งมักมีการอักเสบ บวม แดง ทำให้มีอาการปวดรุนแรงขึ้น เช่น กล้ามเนื้ออักเสบจากนั่งทำงาน ข้อเท้าแพลงจากการเล่นกีฬา หรือประสบอุบัติเหตุ เป็นต้น ปัจจุบันมีเครื่องมือกายภาพบำบัดที่มีประสิทธิภาพสูงในการฟื้นฟูการบาดเจ็บนี้ คือ เครื่องเลเซอร์กำลังสูง (High Power Laser) แสงเลเซอร์เป็นส่วนช่วยกระตุ้นให้เกิดผลต่อเซลล์กล้ามเนื้อ กระตุ้นการซ่อมแซมเนื้อเยื่อในบริเวณอักเสบ ระงับปวดเฉพาะที่ และช่วยลดการอักเสบ ลำแสงเลเซอร์จะเข้าไปกระตุ้นให้เซลล์ของร่างกายในบริเวณที่รับแสงหลั่งสารลดปวดและลดการอักเสบ และยังสามารถดูดซับแล้วเก็บตุนไว้ในเซลล์กล้ามเนื้อขนาดเล็กเพื่อใช้เป็นพลังงานของตนเองในการซ่อมแซมเนื้อเยื่อบริเวณนั้นอีกด้วย
การรักษาด้วย เลเซอร์กำลังสูง high power laser therapy คืออะไร
เครื่องเลเซอร์กำลังสูง ( high power laser therapy) เป็นเครื่องมือให้การรักษาด้วยแสงเลเซอร์กำลังสูง เป็นแสงที่ความยาวคลื่นเดียว ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า มีความยาวคลื่นที่ 980- 1,064nm หลักการทำงานของเลเซอร์กำลังสูง คือ มีทิศทางที่แน่นอน สามารถทะลุผ่านผิวหนังและชั้นเนื้อเยื่อลงลึกประมาณ 5 – 10 เซนติเมตร ซึ่งมีประสิทธิภาพสูงในการรักษา ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทาง Biological effect ด้วยผลทางชีวภาพของเนื้อเยื่อนี้จะไม่ทำให้ก่อเกิดความร้อนที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อ ไม่อันตรายต่อผิวหนัง
ผลทางชีวภาพจะมี 3 กลไก ได้แก่
ผลทางเคมี (Chemical effect)
พบว่าเลเซอร์จะทำให้ระดับของสารก่อการอักเสบ (inflammatory mediators)และสารตั้งต้น ของการอักเสบ (proinflammatory cytokines) บางตัวและสภาวะ oxidative stress ในเซลล์ลดลงอีกหนึ่งกลไกที่เป็นไปได้ คือ แสงเลเซอร์ไปกระตุ้นให้เซลล์สร้างพลังงานมาใช้ในการรักษาความสมดุล และ สร้างเสริมเนื้อเยื่อให้ดีขึ้น
ผลทางจากความร้อน(Thermal effect)
เลเซอร์ทำให้เกิดการสั่นของอะตอมในเซลล์ ส่งผลให้เพิ่มการขยายตัว และ การไหลเวียนของเลือดและน้ำเหลือง ช่วยเพิ่ม ออกซิเจน สารอาหาร และสารกระตุ้นการเจริญเติบโต (growth factor) นำไปสู่การซ่อมแซมเนื้อเยื่อที่ดีขึ้น
ผลทางเชิงกล (Mechanical effect)
เลเซอร์ทำให้เกิดคลื่นแรงดันภายในเนื้อเยื่อ (elastic pressure wave)ส่งผลเพิ่ม การไหลเวียนของน้ำเหลือง ลดการบวมได้
high power laser therapy ใช้รักษาอาการใดบ้าง
กลุ่มอาการ ที่บรรเทาได้ด้วย high power laser therapy คือ
- กลุ่มอาการบาดเจ็บระยะเฉียบพลัน เช่น ปวดศีรษะไมเกรนกำเริบ, คอเคล็ด, หลังยอก ข้อเท้าแพลง ,ปวดนิ้วล็อค,ข้อมือซ้น, ปวดรองช้ำ,ข้ออักเสบ, กล้ามเนื้ออักเสบ, บาดเจ็บจากเล่นกีฬา,เส้นเอ็นข้อไหล่อักเสบ ,เส้นเอ็นข้อเข่าอักเสบ
- กลุ่มอาการปวดเรื้อรัง เช่น ออฟฟิศซินโดรม, ปวดคอ, ปวดบ่า, ปวดไหล่ , ปวดหลัง ,ปวดจากข้อเสื่อม หมอนรองกระดูกเคลื่อน, ไหล่ติด ,ปวดกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าและด้านหลัง,ปวดเอว,ปวดสะโพก, รองช้ำ
- กลุ่มโรคเกี่ยวกับเส้นประสาทเช่น หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท, ปลายประสาทอักเสบ,มือเท้าชาจากเบาหวาน, โรคหลอดเลือดสมอง
- กลุ่มโรคที่มีอาการบวมเช่น นิ้วมือบวม,ข้อมือบวม, ข้อเท้าบวม, แขนขาบวม,บวมหลังจากการผ่าตัด, ต่อมน้ำเหลืองอุดตัน, ภาวะบวมน้ำเหลือง , กล้ามเนื้อเขียวช้ำ
- กลุ่ม อาการที่มีแผลจากสาเหตุต่างๆ เช่น แผลเบาหวาน แผลกดทับ (กรณีเป็นแผลต้องไม่อยู่ในภาวะที่มีเลือดไหล ผิวบริเวณบาดแผลอาจจะต้องค่อนข้างแห้ง แผลตกสะเก็ด)
ข้อดี จุดเด่น ของการรักษาด้วย high power laser therapy
1. ไม่เจ็บ
ผู้ป่วยไม่เจ็บตัวจะมีความรู้สึกอุ่นสบายขณะทำการรักษา เนื่องจากการรักษาด้วยเลเซอร์กำลังสูงมีความปลอดภัยสูงค่ะ
2. รักษาได้หลากหลายอาการ
ผู้ป่วยสามารถเข้าการักษาได้หลากหลายอาการทั้งระบบกล้ามเนื้อ ข้อต่อ เส้นเอ็นและระบบเส้นประสาทและยังรักษาได้ทุกระยะอาการ ทั้งกลุ่มอาการเฉียบพลัน กลุ่มอาการเรื้อรังแต่ที่เห็นผลได้ดีและชัดเจนที่สุดคือ ในกลุ่มอาการเฉียบพลัน
3. ใช้เวลาไม่นานในการรักษาต่อครั้ง
เครื่องเลเซอร์กำลังสูงจะใช้เวลาเพียง 5 – 15 นาที ขึ้นอยู่บริเวณและอาการมากน้อยต่อหนึ่งจุดที่รักษาค่ะ
4. แผนการรักษาใช้ระยะเวลาสั้น
อาการปวดหรืออักเสบตามกล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ ส่วนใหญ่จะใช้เวลาในการรักษาหลายสัปดาห์จนกว่าจะเห็นผลที่ชัดเจนขึ้น แต่การกระตุ้นกล้ามเนื้อด้วยลำแสงเลเซอร์กำลังสูงจะช่วยให้การฟื้นตัวของเนื้อเยื่อรวดเร็วมากยิ่งขึ้น ทำให้ใช้เวลาในการรักษาสั้นกว่ารูปแบบอื่นๆ ผู้ป่วยที่มีอาการบาดเจ็บเฉียบพลันมักเห็นผลตั้งแต่ครั้งแรก ใช้เวลาเพียง 2-5 ครั้ง เมื่อเทียบกับผู้ป่วยเรื้อรังจะใช้เวลามากกว่า 5 ครั้งขึ้นไปค่ะ
เห็นผลทันทีหลังรักษาเสร็จ
เป็นคุณสมบัติเด่นของเลเซอร์กำลังสูงที่ผู้ป่วยสามารถรู้สึกได้ถึงความแตกต่างของอาการปวดอักเสบที่ลดลงทันทีอย่างน้อย 50% หลังรักษาในอาการปวดระยะเฉียบพลันจะชัดเจนมากที่สุดรักษาได้ลงลึกถึงตำแหน่งของต้นตอของกล้ามเนื้อที่อยู่ในระยะอักเสบการรักษาด้วยเลเซอร์กำลังสูงลำแสงจะมีทิศทางที่แน่นอนและยิงลงไปบนตำแหน่งที่บาดเจ็บได้ลึกถึง 5-10เซนติเมตร ทำให้สามารถบำบัดได้ลึกระดับเส้นประสาท เช่น โรคกล้ามเนื้อหนีบรัดเส้นประสาท หมอนรองกระดูกกดทับเส้นประสาท เป็นต้น
ข้อห้าม ข้อควรระวังในการใช้ high power laser therapy
ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการ
- ผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาด้านการรับความรู้สึก
- ผู้ป่วยที่มีปัญหาความบกพร่องทางการสื่อสาร
- ผู้ป่วยมีแผลที่ยังมีเลือดไหล
- ผู้ป่วยมะเร็ง
- ผู้ป่วยเนื้องอก
- ผู้ป่วยมีครรภ์
- ผู้ใส่เครื่องกระตุ้นหัวใจ Pacemaker
- ผู้ป่วยที่ใช้สเตียรอยด์ปริมาณมาก
ข้อสรุป
High power laser therapy เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการรักษาอาการปวดอักเสบจากโรคระบบกล้ามเนื้อกระดูก และเส้นประสาท ด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่สามารถควบคุมกำกับให้แสงเลเซอร์ที่แม้จะมีกำลังสูง แต่ไม่ก่อให้เกิดความร้อนที่ผิวหนังและเนื้อเยื่อจนเกินขีดอันตราย ในทางตรงกันข้ามกำลังที่สูงของเลเซอร์สามารถทะลุผ่านผิวหนังลงลึกสู่ตำแหน่งกล้ามเนื้อชั้นลึกและทำให้สามารถลงไปตรงตำแหน่งของพยาธิสภาพของโรคได้ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางชีวภาพและเคมีของเนื้อเยื่อแบบทันทีทันใดและแบบระยะยาว